Siirry sisältöön

Afriekku

On otettu Wikipedii-späi
Afriekku

Afriekku on toinen pindualan mugah manner Jevrazien jälles. Pohjazes on Välimeri, koillizes – Ruskei meri, päivänlaskus – Atlantan valdumeri, päivännouzus da suves – Indien valdumeri. Afriekakse kučutah sežo muanozua, kudamah kuulutah Afriekan manner da suaret. Afriekan pinduala on 29,2 milj. km², suariloinke – läs 30,3 milj. km². Se kattau 6 % Muan kogo pinnan pindualaspäi da 20,4 % kuivan muan pindualaspäi. Afriekas on 55 valdivuo.

Afriekan rahvahan lugumiäry on läs miljardua hengie. Afriekku on rahvaskunnan algukodi: juuri täs lövvettih aigazien gominidoin muinazimat jiännykset, ottajen joukkoh Sahelanthropus tchadensis, Australopithecus africanus, A. afarensis, Homo erectus, H. habilis da H. ergaster.

Afriekan manner menöy poikki ekvuatoras da mones ilmastoalovehes. Se on ainavo manner, kudai sijoittuu pohjazes subtropizes ilmastoalovehespäi suvisubtropizessah. Täs vihmuu ylen vähän.

Perimäzet kohtat

[kohenda | kohenda tekstu]
  • Pohjaine – Blanko-niemi (Ben-Sekka, Ras-Engela, El’-Abjad) 37°20′28″N, 9°44′48″ E.
  • Suvipuoline – Igol’ni-niemi (Aguljas) 34°49′43″S, 20°00′09″E.
  • Päivänlaskupuoline – Al’madi-niemi 14°44′27″N, 17°31′48″W.
  • Päivännouzupuoline – Ras-Hafun-niemi 10°27′00″N, 51°24′00″E.

Nimen alguperä

[kohenda | kohenda tekstu]

Enzimäi ”afri”-sanal muinazen Karfagenan eläjät kučuttih ristikanzoi, kuduat elettih linnan lähäl. Tämä nimi on sivottu ”afar”-sanah, kudai merkiččöy finikakse pölyy. Konzu Riman eläjät vallattih Karfagenan, hyö nimitettih sen Afriekakse. Myöhembäh Afriekakse ruvettih kuččuo tämän manderen kaikkii alovehii, a sit iččiegi mannerdu.