Sivun "Kalevala" versielöin eroloi
Ei ole yhtehveduo kohendukses |
Mashoi7 (pagin | kohendukset) p added Category:Wp/olo using HotCat |
||
| Rivi 15: | Rivi 15: | ||
== Lähteet == |
== Lähteet == |
||
[[Category:Wp/olo|K]] |
|||
Versii 29. Pakkaskuuta 2016 kello 18.33
Kalevala on Karjalan da Suomen kanzalliseepossu. Sen on luadinnuh Elias Lönnrot (1802-1884), kudai kirjutti muistih karjalazia rahvahanrunoloi. Lönnrot työnytti runoloin kerävyksen vuvvennu 1828. Häi keräi runoloi Vienaspäi da vähäzen päivännouzu-Suomespäi. Runot on luajittuh kalevalazih runomiärih. Lönnrot on kohendelluh runoiloin käzikirjutustu da luadinnuh yhtenäzekse tekstua. Häi on myös kirjuttannuh runoloi iče, gu juondeh ois yhtenäine. Suomenkielizen Kalevalan runot eivät sit ole siinä muvvos, gu runonpajattajat sanelih ne Lönnrotalle. Kalevala algau muailman roindumifful. Sen mugah muailma on roinnuh sotkan munaspäi. Kalevala sanelou Kalevalan da Pohjolan rahvahan elämyä. Kerdomuksessa on monii piähengilölöi, tärgevin heis on Väinämöine. Kalevalan yksi kuuluzimmis kerdomuksis on sammon kiskondu Pohjolaspäi. Tevos piättyö hristianskoin tulenduh. Merja Leppälahden mugah Kalevalal on olluh suuri merkičys suomalazen kanzallistunnon luojannu. Se on vaikuttanuh äijäl taidoh da tiedoh. Leppälahden mugah tevos vaikuttua ainos vie nygysuomalazen ristikanzun duumaičenduh, myös niilöin, kudamat nikonzu ole Kalevalua lugenuh.[1]
Histourii
Kalevalan runoloin kerävys da ilmah pieständy
Suomalazet kiinnitty mieldy vahnojen rahvahanrunoloin kerävykseh 1800-luvul. Tävelleh Turun Akatemian professoru Henrik Gabriel Porthan da häin opastui Christfried Ganander kerättih kalevalaisdu sanastuo Mythologia Feccica -tevokseen jo 1700-luvul. Kajaanin alovehen douhturi Elias Lönnrot kierdi Vienan Karjalan alovehil keriämäs vahnoja runoloi. Lönnrot kierdi myös Suomes, enne kaikkie päivännouzu-Suomes.
Kalevalan kiännökset
Kalevala on kiännetty monile kielile. Ezmäsekse se kiännettih ruoččikse vuvvennu 1841. Ranskan kielele se kiännettih 1845, venakse 1847, saksakse 1852, vengriikse 1971, angliekse 1868 da eestikse 1891. Hos suomenkieline Kalevala perustuo rahvahanrunoloihin kudai on pajatettu karjalakse, meni äijy vuottu gu Kalevala piästettih ilmah karjalakse. Karjalan kielen seuru piästi ilmah Kalevalan livvikse vuvvennu 2009. Kiännöksen on luadinnuh Zinaida Dubinina. Varsinaiskarjalakse tevoksen kiänsi Raisa Remšujeva da se piästettih ilmah vuvvennu 2015. Kalevalasta on luajittuh myös lastenkniigu Koirien kalevala vienankarjalakse vuvvennu 2010.