Puuaines
Puuaines on kazvilois olijua ńältyn sydämespäi kazvatettuu solukkuo. Se on enimite pitkii hengettömii soluloi, kudai ruadau kazvin johtosolukunnu da tugikonstruktsiennu. Nämmien soluseinät ollah järennyh da muurehtunnuh. Johtosolukkoloijen lizäkse puuozas voi ollah tugisolukkoloi, kuda lujendau konstruktsii. Puu on muvvostunnuh hiimiellizistu yhtistehisty, kohtu kuulutah piädielos hiildy (C) da kislorodua (O) sego ylen vähä azottua (H) da vororodua (N). Enin oza puun hiimielliizistu yhtistehisty ollah eriluadustu hiiligidruattua, kudai ollah ezimerkikse polisakkaridit. Puun alallizii sjoruainehii ollah tsel`l`ulouzu, hemitsel`l`ulouzu da ligniinu.
Tsel`l`ulouzu
[kohenda | kohenda tekstu]Tsel`l`ulouzun vuitti kuivupainos on läs 40 %. Enin oza tsel`l`ulouzust ollah solun sekunduaruseinys. Tsel`l`ulouzumoliekula luadie kebjiesti vodorodusivoksii nuaburimoliekuloin keral. Nämmien avvul roinduh kuidukonstruktsii, kudai andau solul mehaaniellizen tuven.
Hemitsel`l`ulouzu
[kohenda | kohenda tekstu]Hemitsel`l`ulouzun miäry solun kuivupainos on läs 20-30 %. Hemitsel`l`ulouzut rodiekseh polisakkarideis. Hemitsel`l`ulouzun arvellah olevu soluseinäs mikrofibrillien välis. Se vahvistau kazvin konstruktsii samankaldaizest kui kleisteri.
Ligniinu
[kohenda | kohenda tekstu]Ligniinua on puus 20-30 %. Se on solun sekunduaruseinäs da kohtavuksellistu sidä on enembi välilamelleis. Ligniinu tulou soluh solun kazvamizen loppukavvel da nostattau lignifioitumizen libo muurehtumizen. Solu ”kuolou” tämän aijannu.
Muidu ainehia
[kohenda | kohenda tekstu]Pihkua on kui havvu- muga i lehtipuuloi. Lehtipuuloin pihku on muga sanottui fiziolougiellistu pihkua kudai on puuloin vararavinguo. Havupuuloilla pihkun ruado on suojata puudu biolougizil rikkovuksil (patolougiellistu pihkua).