Ruakku
Ruakku (latinakse. cancer) on ühteisnimi pahanluaduizil kazvaimile, se on voimattomus, ga solut kazvau da jagahes kovah, da hüökkiäü agressiivistu toizii soluloi. Ristikanzuloi kellebo ei ole ruakkua, on solunjagavumine haldivos. Tervehet solut jagavutah piettelevästu da kopiiruijah iččiedäh silleh, ku roih liziä tervehii soluloi, ga solu mis on ruakku jagahes kovah. Ku ruakkusolu ei hüökkiäü toizii soluloi, da vaiku suurenou, tädä sanotah kazvaimekse.
Suattai
[kohenda | kohenda tekstu]Ruakkua suattau monet erilazet dielot, kui kurimine, joga herkendäü ezimerkikse kouhkoiruakkua, suuruakkua, keroiruakkua da kieliruakkua. Muudu ruakan nostattajii on pahat eloksentavat kui liigu süömine eli liiguviessu, igä, infektsiedut, liigu alkogolin käüttö, radioaktiivine suvastus da huonukses käütetüt materjualu ezimerkikse formaldehüdu da asbestu.[1][2][3]
Lajit
[kohenda | kohenda tekstu]Ruakku lajiloi on monih erilazii, ga ülehizii lajiloi global’noistu on: rinduruakku, kouhkoiruakku, edurauhasruakku da vaččaruakku. Naizil ülehine ruakku laji on rinduruakku, da miehil se on edurauhasruakku.[4][5]
Hoidot
[kohenda | kohenda tekstu]Ruakkua on mondu eri hoidometouduu, tiettülöi ezimerkkiloi ruakun hoijos on:[6]
- Suvashoido, mis käütetäh radioaktiivistu suvastu hävittiämäh ruakku soluloi.
- Kemoterapii, mis käütetäh lieččimistü havittiämäh ruakku soluloi.
- Gormonuhoido, mis käütetäh gormonuloi tuatondo estietäh, ku erähät ruakut mitbo tarviččou gormonoi voibi heikondua.
- Hirurgielline, mis ruakkusoluloi da sen ümbäri olevieh tervehii soluloi otetah iäre leikkuamizel.
Aihies muijal
[kohenda | kohenda tekstu]- Kaikki syövästä (suomekse)
- What is cancer? (angliekse)
Viittehet
[kohenda | kohenda tekstu]- ↑ https://nchh.org/information-and-evidence/learn-about-healthy-housing/building-products-materials-and-standards/chemicals/
- ↑ https://web.archive.org/web/20240918161659/https://www.syopajarjestot.fi/julkaisut/raportit/syopa-suomessa-2016/syovan-riskitekijat/
- ↑ https://thl.fi/aiheet/kansantaudit/syopa/syovan-riskitekijat
- ↑ https://seer.cancer.gov/statfacts/html/common.html
- ↑ https://syoparekisteri.fi/2022/04/26/syoparekisteri-julkaisi-vuoden-2020-syopatilaston/
- ↑ https://kaikkisyovasta.fi/tietoa-syovasta/syopahoidot/