Tuohikirjaine N 292
Tuohikirjaine löyttih vuonnu 1957 Novgorodas piettylöin muinažuontiijollizien kaivamizien aigah. Se on ennevahnallizin dokumentu, kudai oli kirjutettu 13. vuozisuan allus. Tuohikirjaine on kirjutettu vahnan aijan karjalan kielen Anuksen murdehel.
Tekstu da kiännös
[kohenda | kohenda tekstu]Tekstu on kirjutettu karjalan kielen murdehel kirillizil kirjaimil libo vahnan aijan suomen kielel. Ga соуд- 'суд'- on sluavilaine sana. Voi olla соудьни 'судный (-е)'- adjektiivu da охови 'оковы'- sana ollah sežo otettu sluavilazispäi.
- юмолануолиінимижи
- ноулисъ(??)ха(я?)нолиомобоу
- юмоласоудьнииохови
Kielentutkii J.S.Jelisejev sellitti tekstan da kiändi sen nygysuomekse.
- юмолануоли і нимижи
- ноули се хан оли омо боу
- юмола соудьни иохови
- Jumalannuoli, kymmenen [on] nimesi
- Tämä nuoli on Jumalan oma
- Tuomion-Jumala johtaa.
- Стрела бога с десятками имён
- Божья эта стрела
- Вершит божий суд.
Vuonnu 1964 Martti Haavio ehoitti tekstan toizen sellityksen:
- юмолан нуоли інимижи
- ноули сека н[у]оли омо боу
- юмола соудьнии оковы
- Jumalan nuoli, ihmisen
- nuoli sekä nuoli oma. [
- Tuomion jumalan kahlittavaksi.]
- Бога стрела, человека
- стрела тоже стрела. [
- Божьим судом окованы.]
Vie yhten kiännöksen luadi tundiettu suomelas-ugrilazien kielien tutkii J.A.Helimski.
- Божья стрела, 10 имён твоих
- Стрела,сверкни, стрела выстрели
- Бог суд так правит
Tuohikirjazen merkičys
[kohenda | kohenda tekstu]J.A.Helimskoin sanoin mugah, tuohikirjaine on tiedohussana. Sie on sanottu Jumalas, hänel on piildy, kudamien avul se voittau vihažoi hengii. Pagin on Taivahallizen Tuatan suvvos (Jumal maltau lykkie yhtelaigua kolme piildy). uomelazes rahvahan runohuos Jumala-sana merkiččöy Hristossua sego tiedoiniekkua. Tämän tiedohussanan avul tahtottih puolistuo voimattomuksien hengis, kudamii ven'alazis tiedohussanoisgi ammutah Jumalan piilet. Yhtes ven'alazes tiedohussanas on kirjutettu nenga: «И стрели батюшко, истинный Христос, в мою любимую скотинку своим тугим луком и калёными стрелами в ясныя очи, в сырую кость, и угони,выганивай двенадцать ногтей, двенадцать недугов, тринадцатый наибольший".
Tiä "суд" on sluavilaine sana. Itämerensuomelazet tiijustettih Jumalan suvvos ven'alazispäi. Täs tekstas Jumal on Hristossu. Ven'an Vienanmeren rannikon eläjien (pomoroin) mugah, tavvit ollah piilit, kudualoi tiedoiniekat lykittih Korelaspäi. Нойданнуоли on palavu piili, kudai ei voi ambuo siiriči. Lykityn piilen periä rubieu katkuamah nivelii. Tiedoiniekat sežo parandettih voimattomii, heidy kučuttih muahpanendah sego svuad'bah. Heidy piettih n'erokkahinnu laivanrakendajinnugi. Tuohikirjaine tovvendau, gu ven'alazet da suomelazet kirikön tavat ollah yhtístetty keskenäh.