Viligriiman kaivo
Viligriiman kaivo (est. Tuhala nõiakaev) on kaivo, kudai on sijoitannuhes Tuhala-luonnon rauhoitetus alovehes, Sulu-huutoran pihas.
Yhtehizet tiijot
[kohenda | kohenda tekstu]Tuhala-luonnon rauhoitettu aloveh on sijoitannuhes samannimizeh kyläh, kudai on 25 kilometris Tallinnaspäi.
Nõiakaev on kuulužu sil, ku toiči tämä kaivo “kiehuu”. Se “kiehuu” kerran libo kaksi kerdua vuvves, ga segi voi olla “kiehumata”. Konzu kaivo “kiehuu”, sit valuu muah läs 100 litrua vetty sekundas. Tämä rodiu sendäh, ku kaivon ual on muanalaine jogi. Viennouzun aijas virran miäry vähmite on 5 000 litrua sekundas. Vezi nouzou da tulou muan pinnale kaivon läbi.
Kaivon lähäl on 30 muinasaigastu kivie, kudualoil on läs 3 000 vuottu. Arbaillen kivilöil oli kul’tan merkičys da sie ennevahnas piettih eriluadustu ritualua, sendäh tädä alovehtu ja ammui sanotah “viligriimoin voulostikse”. Nygöigi Viligriiman kaivolluo tullah ekstrasensat da mistiekat.
Legendu
[kohenda | kohenda tekstu]Paikallizil eläjil on oma sen ilomivön sellitämine. Hyö sanotah, ku Tuhalan rinnal olijois mečis eläy pahahengi, kudai kerran vuvves kylbehes kylys. Kaivon vien “kiehumine” ozuttau, ku paikallizet viligriimat kerävyttih šabaššah da sen jälles piätettih kävvä kylyh.
Histourii
[kohenda | kohenda tekstu]Histourien tiedoloin mugah tämä kaivo oli sroittu vuvvennu 1639 karstukallivoravon piäle. Muanalaine jogi on 4-9 metrin syvyöl, viennouzun aijas se nouzou läs yhdeksäle metrile. Kaivon rinnal vuvvennu 2001 löydyi vie luonnon poikkevus – energiipačas, kudai lähtöy muaspäi da sil on vägey sähkömagnietaine kenty. Tämä aloveh on merkitty tammen pačas.