Jovensuu
Linnu
Ozuta/peitä kartoi
|
Jovensuu (suom. Joensuu) on linnu Suomen Pohjas-Karjalas. Linnas eläy läs 75 000 hengie. Jovensuun nuaburit ollah Ilomanči, Kontiolahti, Lieksa, Riäkkylä ja Tohmajärvi. Linna joven suuh rodihes v 1848, aivembah linnua Pielisjoven iäreh jo rištikanzua azettavui. 1500-luvul Valamo monasterin azukkahat venehel jogie myö souvettih Luadogalpäi da pravoslavien tsašouna da monasteri nossettih Kuhasaloh.
Jovensuus on Päivännouzu-Suomen yliopisto, Karelia-ammattikorgeiškola da ammattiškola, muzikkie opastetah Konservatorios da mužikkiškolas. Jovensuu on äijy kulturalline linnu, karjalažtu pruažniekkua da muudu tapahtumua on kezäl da talvel. Jovensuu sijaiččou Pyhäselkä järven rannal, kunne lasgov Pielijogi jagau linnan kahteh ozah.
Jovensuun piämiehekse on vuuvvennu 2010 vallittu Kari Karjalainen.
Jovensuu sai uuven flagun vuuvennu 2008, Leea Wasenius pluajiruinnu.
Histourii
[kohenda | kohenda tekstu]Ammuin jo kivikauvel Nygy-Jovensuun alovehel elettih ristikanzat. 1500-luvul pravoslavit nossettih Kuhasaloh Valamon monasterin skiitta, min ruoččilazet hävitettih 25-vuodisen voinan sešo pitkyn toruannan aigah. Jovensuu-hieru rodihes Ruotsin vallan aigah karttoloih, sih aigah Kontiolahten ker rippui. Tsuari Nikolai I nosti hierun kohtah Jovensuu-linnua vuuvvennu 1848.
Luterilaine da pravoslavnoi piäkirikkö seišotah piäkkäh Jovensuun keskustua katkuavan Kirkkokaduloin päis da samal kerdua keskustua eli ruudukuavua vaztakkahazil puolil. Idän da lännen kiriköt kačcotah toine toizeh ylähäkkäl linnua. Kirkkokavun lounapiäs seizou luterilaine piäkirikkö, Jovensuun kirikkö, se on pluaniruitu uuvven gotiikan tyylih. Keskustan alovehel on vie 4 muudu luterilastu kirikkyö: Pielisensuu Niinivuaral, Noljakka, Rantakylän kirikkö da Utran puukirikkö. Kirkkokavun pohjoispiäs on pienel mäel Jovensuun pravoslavnoin piäkirikkö, Pyhän Nikolaoksen kirikkö. Se on perindehelline pohjois-venäläne pravoslavnoi kirikkö, mis on ylen äijäl puudu nossettu da se roinnuhes vuuvennu 1887. Jovensuus on toinegi pravoslavnoi kirikkö. se on Pyhän Johannes Teologin kirikkö pravoslavnoin seminuaran lähil, byszanttilane arkitektuura. Lizäkse näidy seizou Jovensuun linnas uuzien alovehien sizäl nenga kymmene suurdu luterilasten libo pravoslavvoin kirikkyö, lizäkse moskeiju.
Jovensuus ollah Kaupunginorkesteri, Kaupunginteatteri da nygyaigane vuuvvennu 2005 avvattu kino Tapio.
Ystävyslinnat
[kohenda | kohenda tekstu]Jovensuul ollah neljä ystävyslinnua:
- Linköping, Ruočči
- Tönsberg, Norviegii
- Hof, Germuanii
- Vilna, Litvu
Lizäkse yhteisruadosibimus jälgimäzien linnoinker: Petroskoi, Sortaval da Suojärvi Venäjäl.